Ważne zmiany w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy

W dniu 1 lipca 2024 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 15 maja 2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw.

W związku z powyższym informujemy o najważniejszych zmianach jakie powyższa ustawa przewiduje:

1. Rozszerzenie zakresu podmiotowego kategorii cudzoziemców, którzy na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej mogą korzystać z tymczasowej ochrony w oparciu o przepisy przedmiotowej ustawy, o małoletnie dzieci obywateli Ukrainy oraz o małoletnie dzieci małżonków obywateli Ukrainy, nieposiadające obywatelstwa ukraińskiego.
2. Przedłużenie do dnia 30 września 2025 r. okresu, w którym pobyt na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej obywateli Ukrainy, którzy przybyli na to terytorium
   w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy, jest uznawany za legalny oraz związanego z tym dostępu m.in. do świadczeń zdrowotnych, rodzinnych i socjalnych, świadczeń wypłacanych przez ZUS oraz możliwości pobytu w obiektach zbiorowego zakwaterowania.
3. Wprowadzenie obowiązku złożenia wniosku o PESEL ze statusem UKR niezwłocznie po przybyciu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ust. 2). Ze względu na obowiązek posiadania ważnego dokumentu podróży (paszportu) mogą zdarzyć się przypadki, w których termin uzyskania PESEL UKR będzie dłuższy niż 30 dni.
4. Wprowadzenie nowego statusu w rejestrze PESEL – CUKR. W przypadku uzyskania karty pobytu we wprowadzanym ustawowo uproszczonym trybie (art. 42c-v), status UKR zostanie automatycznie zmieniony na status CUKR, ponieważ osoba uzyska nowy tytuł pobytowy (zezwolenie na pobyt czasowy) umożliwiający jej legalny pobyt w Polsce w miejsce dotychczasowej ochrony tymczasowej. Tym samym w dniu odbioru karty pobytu zakończy się możliwość korzystania przez obywatela Ukrainy z uprawnień stanowiących pochodną posiadania statusu pobytowego na podstawie art. 2 ust.1 ustawy.
5. Doprecyzowanie daty rejestracji statusu UKR w przypadku jego przywrócenia oraz ponownego nadania. Z uwagi na konieczność zachowania ciągłości posiadania
   statusu UKR, datą przywrócenia statusu będzie data jego utraty, a datą ponownego nadania statusu – data ponownego wjazdu (ust. 17b i 17h).
6. Wynikające z art. 29 w zakresie ustalania sytuacji osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej tj. uchylenie ust. 3 dotyczącego nie przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego w postępowaniu o przyznanie świadczeń.
7. Uchylenie art. 30 ustawy, mówiącego o tym, że obywatelowi Ukrainy przebywającemu legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego członek rodziny powrócił na terytorium Ukrainy, mogą być przyznawane świadczenia pieniężne i niepieniężne, na zasadach i w trybie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, a do składu rodziny, nie wlicza się członka rodziny, który powrócił na terytorium Ukrainy.
8. Uchylenie art. 31, oznaczające brak kontynuowania wypłat jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł od 1 lipca 2024 r. i jednoczesne dodanie art. 31¹, umożliwiającego (w przypadku dużego napływu obywateli Ukrainy uciekających przez wojną), ministrowi właściwemu do spraw polityki społecznej, wprowadzenie w drodze rozporządzenia na czas oznaczony możliwości wypłaty obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytoriu Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy i który został wpisany do rejestru PESEL, jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę.
9. Przywrócenie na okres 1.07.2024 – 30.09.2025r. możliwości świadczenia usług psychologicznych na rzecz obywateli Ukrainy przez przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywateli Ukrainy posiadających odpowiednie wykształcenie uzyskane w Ukrainie.
10. Uchylenie art. 13, oznaczające brak kontynuowania wypłat świadczenia pieniężnego z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy od 1 lipca 2024 r.